તાજેતરમાં, દિલ્હીના રાણી ઝાંસી રોડ પર સ્થિત ‘મામુ ભાંજે દરગાહ’ નામની મસ્જિદને બુલડોઝર વડે તોડી પાડવાનો વીડિયો ઇસ્લામવાદીઓ દ્વારા વ્યાપકપણે પ્રસારિત કરવામાં આવ્યો છે. મામુ ભાંજે મસ્જિદના ધ્વંસ સાથે જોડાયેલા વીડિયો અને સમાચારો આ દાવા સાથે શેર કરવામાં આવી રહ્યા છે કે દેશભરમાં મુસ્લિમ કબરો અને મસ્જિદોને નિશાન બનાવવામાં આવી રહી છે.
એક્સ (અગાઉ ટ્વિટર) પર ઇસ્લામવાદી વપરાશકર્તા હારુન ખાને (આર્કાઇવ કરેલી લિંક) ડિમોલિશનના વિઝ્યુઅલ શેર કરતા લખ્યું, “દિલ્હીમાં રાણી ઝાંસી રોડ પર સ્થિત “મામુ ભાંજે દરગાહ” પર બુલડોઝર દોડ્યું. દિલ્હી/યુપી સહિત દેશભરમાં મુસ્લિમ કબર અને મસ્જિદો નિશાના પર છે.
પાકિસ્તાન આધારિત હેન્ડલ ક્રાઈમ રિપોર્ટ્સ ઈન્ડિયા (આર્કાઈવ્ડ લિંક), એ જ કેપ્શન સાથે મસ્જિદ તોડી પાડવાના દ્રશ્યો પણ શેર કર્યા છે.
વધુમાં, આ જ દાવાને X પરના ઘણા ઇસ્લામવાદી હેન્ડલ્સ દ્વારા પણ સમર્થન આપવામાં આવ્યું હતું. પ્રચારક અને નકલી સમાચાર પેડલર અલી સોહરાબ (આર્કાઇવ કરેલી લિંક)એ લખ્યું, “બંધારણીય સરકાર દ્વારા દિલ્હીમાં “મામુ ભાંજે દરગાહ” પર બંધારણીય બુલડોઝર ચલાવવામાં આવ્યું હતું. રાજધાની દિલ્હી સહિત દેશભરમાં મુસ્લિમ તીર્થસ્થળો (મઝારો) અને મુસ્લિમ ધર્મસ્થાનો (મસ્જિદો) બંધારણીય લક્ષ્ય છે!
ઇન્ડિયન અમેરિકન મુસ્લિમ કાઉન્સિલ (આર્કાઇવ્ડ લિંક)એ લખ્યું, “દિલ્હીના રાણી ઝાંસી રોડ પર સ્થિત મામુ-ભાંજે દરગાહ પર બુલડોઝર ચાલે છે, વીડિયો વાયરલ થયો છે…”
ખોટી માહિતી ફેલાવવા માટે જાણીતા મુસ્લિમ (આર્કાઇવ કરેલી લિંક)એ લખ્યું, “મામુ-ભાંજે દરગાહ પર સરકારનું બુલડોઝર ચાલે છે. પહેલા ઉત્તરાખંડમાં દરગાહને તોડીને તેને સામાન્ય બનાવવાની પ્રક્રિયા એક હિંદુ સંગઠન દ્વારા કરવામાં આવી હતી, હવે આ પ્રકારનું કામ દેશના દરેક ભાગમાં કરવામાં આવશે.
“રાણી ઝાંસી રોડની જૂની મામુ ભાંજે દરગાહ આજે બુલડોઝિંગ દ્વારા નાશ પામી હતી” ફિરદૌસ ફિઝાએ લખ્યું (આર્કાઇવ કરેલી લિંક).
હકીકત તપાસ
અમારા સંશોધનની શરૂઆતમાં, અમે સમાચારની અધિકૃતતા ચકાસવા માટે Google પર હિન્દી અને અંગ્રેજીમાં કીવર્ડ્સ સર્ચ કર્યા. અમને જાણવા મળ્યું કે ઓગસ્ટ 2023માં, જાહેર બાંધકામ વિભાગ (PWD) એ દિલ્હીમાં રાણી ઝાંસી રોડ પર રોડ પહોળા કરવાના પ્રોજેક્ટના ભાગરૂપે મામુ-ભાંજે મઝારની બહારની દિવાલ અને શ્રી પિપલેશ્વર બાલાજી મંદિરના દરવાજાને તોડી પાડ્યો હતો.
વધુમાં, ધ ઈન્ડિયા એક્સપ્રેસના અહેવાલ મુજબ તાજેતરમાં અતિક્રમણ સામે ચાલી રહેલી ઝુંબેશના ભાગરૂપે, રાણી ઝાંસી રોડમાં PWDએ ફરીથી બે ધાર્મિક સંરચના – એક મંદિર અને રાણી ઝાંસી રોડ પર સ્થિત મઝાર (તીર્થસ્થાન) તોડી પાડ્યા છે. બંને બાંધકામો રાહદારીઓની અવરજવરમાં અડચણ ઉભી કરી રહ્યા હતા.
આ સિવાય TV9 ભારતવર્ષના અહેવાલમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે MCDના અધિકારીઓ અને કર્મચારીઓ મંદિર અને મસ્જિદની નજીકથી અતિક્રમણ હટાવવાનું કામ કરી રહ્યા છે. MCD દિલ્હીમાં ગેરકાયદેસર અતિક્રમણ સામે કાર્યવાહી કરી રહી છે.
વધુમાં, અમે YouTube પર સંબંધિત કીવર્ડ શોધ પણ ચલાવી. ઈન્ડિયા ટુડેની યુટ્યુબ ચેનલ પર અમને એક વીડિયો મળ્યો. વીડિયોના વર્ણનમાં લખ્યું છે કે, ‘દિલ્હીમાં MCDની કાર્યવાહી ચાલુ છે, પહાડગંજ વિસ્તારમાં મંદિર અને સમાધિનું ગેરકાયદે બાંધકામ તોડી પાડવામાં આવ્યું છે.
તદુપરાંત, વધુ ખાતરી કરવા માટે, ઓન્લી ફેક્ટ ટીમ તપાસ કરવા માટે ડિમોલિશન સ્થળ પર પહોંચી અને જાણવા મળ્યું કે મંદિર અને મસ્જિદ બંનેના બાંધકામો તોડી પાડવામાં આવ્યા હોવાના સમાચાર અહેવાલો સાચા હોવાનું બહાર આવ્યું છે. ટીમને ખબર પડી કે આ વખતે જે મંદિર તોડવામાં આવ્યું તે ઝંડેવાલન મંદિર હતું. મંદિરનો આગળનો ભાગ દૂર કરવામાં આવ્યો હતો.
ઓગસ્ટમાં, પિપલેશ્વર મંદિર અને મસ્જિદ બંનેની રચનાઓ દૂર કરવામાં આવી હતી. એ જ રીતે, ઝંડેવાલન મંદિરની આગળનું માળખું તેમજ મામુ ભાંજે મસ્જિદનું આગળનું માળખું તાજેતરના ડિમોલિશન અભિયાન દરમિયાન દૂર કરવામાં આવ્યું હતું.
આ ઉપરાંત મસ્જિદ અને મંદિરથી થોડે દૂર આવેલા પોલીસ સ્ટેશનને પણ ડિમોલિશનની કામગીરીમાં દૂર કરવામાં આવ્યું હતું. તેથી, માત્ર મસ્જિદને જ નિશાન બનાવવામાં આવી હોવાનો દાવો કરતી એકતરફી વાર્તાનું વર્ણન સંપૂર્ણપણે ખોટું અને ભ્રામક છે.
નિષ્કર્ષ: રાણી ઝાંસી રોડમાં ડિમોલિશન ડ્રાઇવમાં બુલડોઝર વડે મસ્જિદ તોડી પાડવામાં આવી હોવાનો દાવો ભ્રામક છે. સત્તાવાળાઓએ મસ્જિદ અને મંદિરના બંને માળખાને હટાવી દીધા.
| દાવો | રાણી ઝાંસી રોડમાં મામુ ભાંજે મસ્જિદ તોડી પાડવામાં આવી હતી |
| દાવેદાર | હારુન ખાન, ક્રાઈમ રિપોર્ટ્સ ઈન્ડિયા, અલી સોહરાબ, IMAC અને અન્ય ઈસ્લામવાદી હેન્ડલ્સ |
| હકીકત | ભ્રામક |
